English
 
 
   
 
 
 
 
 
 
   
   
 
 
 
 
 
 
   
 
 
 
 
 
 

 

 

Imiker n wafa negh Promythos Amazigh

Oussouss Mohamed Munatas

Inna Frazer g udlis nnes: "umiyen n tifi n wafa (takat)" mas-d: "tagharast n ussergh n wafa (timessi) tga yat g tifiwin (zeg yufa) imeqquren n ufgan, acku ur telli kra n tmatart immalen is tella kra n tqbilt izwaren ur issenen mamek s tessenfad takat". Irnu Frazer yini is-d ku taqbilt ghurs tinfas d tallasin isawalen ghef wakud llig ur-ta ssenen imezwura afa d mamek as ufan afa amezwaru, mamek as t semmekwtin s usghar negh izrân, mayan af ismun Fazer kigan n umiyen n imdan d igherfan umadâl isawalen ghef tifi n wafa huma ad gen iger negh tamatunt (levure) n tezrawin (études) ghef uswingem n ayt zik.

Levi Strauss netta ar ismuqqul g tifi n wafa yat tmatart n ummutti n ufgan zeg tagant negh tamust (nature) gher idles, acku nettat a tt ismuttin zeg tiremt ur inwin (tagant) gher tiremt inwan (idles) zund ammutti zeg herdîd ar timelsit.

Yan g umiyen ittuyassanen g tamitulujit n tifi n wafa: umiy n Promythos ghur igrikiyen iqburen, ar ittini mas-d "Zyus" akuc meqquren n igenna, iffer afa ghef ufgan, macc Promythos yuker t id zeg wanûd n Hivaysthos amzil ifek t i wfgan, macc Zyus izêra-d asafu n wafa g wakal, ikref Promythos d yan usulil yazen-d yan igider ar as iqqaz tasa nes azal ar îd tejji, ighez tt dagh azal ikk mayan kramraw wwagim useggwas (30 000) allig t id illil Hiraklis g tgira. Promythos yuker afa, tamatart n uswingem d tidmi, acku afa as ed tlalent tghawsiwin n tzûri d usfalki.

G tasga yadên, Promythos iga agrawal, ira ad yirwis akuc (dieu) negh ad as ikkes kra n ideggwigen n usidd, mayan af ssaghen (semman) imessanan "tayrrist (complexe) n Promythos" i tayri n ufgan ad yissin am negh ugar n babas negh aselmad nnes.

Frazer llig ed yiwi umiyen n tifi n wafa dar igherfan (peuples) umadâl, qqâh nnsen ur isawel ghef imazighen, iz d ur ghursen anaw-ad n tenfas? Iz d ur illi Promythos Amazigh?

Yiwi-d Emile Laoust g udlis nnes "Tinfas n imazighen g Lmeghrib" yan wumiy ghef tifi n wafa (timessi) iga mek-ad: "Ar ttinin iz d ghas Iblis ad ittêfen afa (takat) g tizwuri n ighezwer (cosmos). Afgan ur ghurs mas issenwa, macc yan urgaz n ayt Sadden izêra t, iddu isker zun r-ad dars isegh afa dides yat tgettûmt (tigi) n igheri (yan wanu n ickan ar gis ttamêz takat). Akud lligh t iseqsa: "Meneck afa ay Iblis?" Ar ismussu ighri zun igh as ittini: "Uhu! Uhu! Ur r-ad seghegh" Ayelligh tenfed takat g tkeccûdt yawi t i midden".

G Ihâhân, illa wumiy am wad, Promythos nnes iga zeg teqbilt n Ida wtghumma.

G Ida wtanan, Promythos imiker n takat iga tawtemt; yat twessart tzêra Iblis isers takat ar tt izzenza, tasi takeccûdt ar tt tesmussu g wafa ar ttini: "Menck tad ay Iblis?" Temmatti s tayâd teseqsa, allig tergha takat g ixef n ukeccûd terwel tawi afa tebdû t ghef imezdaghen.

Umiyen-ad mmerwasen, msasan ghef ughbalu n wafa ghur imazighen: "Tukkerdâ iy Iblis, macc imiker n takat negh Promythos Amazigh iga awtem ghur ayt Sadden d Ihâhân, ig tawtemt ghur Ida wtanan. Iblis netta iga tadugamt n tillay d tmuttal, macc afgan amazigh yuger t, yuker as asafu n uswingem ifk t i midden zun d mkelli isker Promythos.

G lqbayel, takat ur ttuyaker, tudfit as tt imlan i matnegh tamezwarut g ddaw wakal, temel as dagh memek s is tessenwa tiram, mamek s tt tessergha s izrân.

Revue Tifawt N:11

 

Headquarters : Amazigh World  ( Amadal Amazigh), North America, North Africa

amazighworld@gmail.com

Copyright 2002  Amazigh World.  All rights reserved.